Wie Safran Foer en David Sedaris vertaalt, zou op zijn lauweren kunnen rusten... Gelukkig deed Antonio Hill dat niet. Hij creëerde zijn eigen fictieve wereld rond de Argentijnse rechercheur Héctor Salgado die nooit een rasechte Barcelonees zal worden.
Hills studie psychologie zorgt ervoor dat hij net iets scherper en verrassender naar de menselijke geest kijkt. Als je geboeid bent door de drijfveren die ons gedrag sturen, ons individuele leven en dat van groepen bepalen, dan zit je geheid bij deze auteur. In deze Spaanse verhalen heeft de clerus nog een vinger in de maatschappelijke pap en komt ook de onvermijdelijke Messi een keer voorbij.
‘Ik denk dat, wanneer de lezers het boek uit hebben,
ze in staat zijn om met vrienden
van gedachten te wisselen
over hoe ze
gereageerd zouden hebben op de situaties in de roman.’
Je hebt veel ervaring met het vertalen van grote
auteurs. Heeft de stem van die schrijvers je niet in de weg gezeten bij het
vinden van je eigen toon?
Niet echt. Ik had al heel
wat jaren fictie vertaald maar geen misdaadboeken in het bijzonder. Trouwens,
vertalen en schrijven zijn twee verschillende taken en je benadert elk van hen
vanuit een andere gemoedstoestand.
Je bent ook psycholoog. In welk opzicht helpt
die achtergrond bij het creëren van personages of de interacties van karakters?
Ik veronderstel dat dat
meer helpt dan ik vermoed maar ik heb de laatste twintig jaar niet meer als
psycholoog gewerkt. Ik denk dat de keuze voor een studie psychologie beantwoordt
aan iemands interesse voor menselijk gedrag, voor hoe mensen in elkaar zitten.
Ik observeer graag menselijke reacties en dat komt van pas bij het creëren van
personages.
Ergens in Dodelijke zomer opper je het idee dat psychologen en ondervragende
rechercheurs opzettelijk stiltes laten vallen in gesprekken. Wat beogen ze
daarmee?
Parc Joan Miro © Ferran Morena Lanza |
Dat verschilt van mens tot mens. Sommige mensen voelen zich onprettig bij stilte, voelen de noodzaak om die leegte op te vullen met conversatie en geven dan meer informatie dan ze eerst van plan waren. Bij anderen, de koudste persoonlijkheden, werkt dat helemaal niet…
Godsdienstbeleving speelt een rol in Dodelijke zomer. Wij, noorderlingen,
zijn het, bijvoorbeeld, niet meer gewoon om een priester in de familie te
hebben zoals de Castells. Hoe godsdienstig zijn de Barcelonezen nog en heeft de
economische crisis invloed op hun spiritualiteit?
Wij hier zijn ook niet
meer zo religieus maar toch mogen we niet vergeten dat de Katholieke Kerk in
dit land jarenlang een belangrijke rol heeft gespeeld. Hoewel dat veranderd is
sinds de democratisering, denk ik toch dat de Kerk hier meer macht heeft dan in
andere Europese landen: ze geeft haar opinie over heel wat sociale thema’s die
niet strict religieus zijn. En ze lijkt altijd en in alles gelijk te hebben (Het
kost veel moeite om haar vergissingen te doen toegeven, ook de grote!).
Wat mij betreft is
spiritualiteit iets anders. En neen, ik denk niet dat economie invloed heeft op
het spirituele leven.
Héctor Salgado is een Argentijn. Waarin zou het
verschil liggen als je van hem een Spanjaard had gemaakt? En kun je uitleggen
waarin een Argentijns accent verschilt van een Spaans?
Hij is in mijn geest als
Argentijn geboren en ik weet echt niet waarom precies. Het gebeurde gewoon. Ik
wilde een man die van buiten Barcelona kwam en toen besloot ik om hem zelfs van
buiten Spanje te laten komen.
Je voelt je immers kwetsbaarder
als je in een vreemd land woont, zelfs al woon je er al jaren. Héctors situatie
(zijn recente echtscheiding, zijn problemen met dokter Omar en met zijn eigen
politieteam) verergerde omdat hij een Argentijnse rechercheur is en altijd zal
zijn.
Het accent verschilt nogal
en dat was een probleem als Héctor aan het woord kwam in de roman. Rekening
houdend met het oordeel van mijn Argentijnse vrienden, besloot ik uiteindelijk
om hem Castilliaans te laten spreken, behalve op belangrijke momenten (wanneer hij
boos is of kwetsbaar): dan komen zijn oude accent en woordenschat weer naar
boven.
In De wraak van de honden schrijf je met een scherpe pen over teambuilding-activiteiten en de ideeën
die erbij horen. Hoe kijk je daar als psycholoog en als mens naar?
Teambuilding is per
definitie geen slechte zaak. Wat ik probeerde te bekritiseren was het
‘Noord-Amerikaanse’ idee van de onderneming als je vriend en zelfs tweede
thuis. Vroeger wist je gewoon dat je baas geen vriend was (zoals je geleerd had
dat je ouders en leraars geen vrienden waren). Intussen heeft die ‘uitstekende
relatie’ met familie, leraars enz. zijn intrede gedaan in de arbeidswereld en
ik denk dat dat een beetje pervers kan zijn. Natuurlijk is er één en ander
veranderd in bedrijven en is het veel prettiger werken in een team als mensen
om elkaar geven of als een baas de tijd neemt om je dingen op een beleefde
manier uit te leggen, zelfs als je een fout hebt gemaakt.
Maar alles bij mekaar zijn bedrijven een kleine weerspiegeling van de samenleving met naijver, jaloezie, hebzucht, ook liefde… Je mag dus niet denken dat je op je werkplek enkel door vrienden omringd wordt of dat je baas echt om je geeft: hij of zij doet dat misschien maar als er een conflict is, dan zullen ze de onderneming, en niet jou, verdedigen… Zo is het altijd geweest, alleen was dat vroeger duidelijker.
Maar alles bij mekaar zijn bedrijven een kleine weerspiegeling van de samenleving met naijver, jaloezie, hebzucht, ook liefde… Je mag dus niet denken dat je op je werkplek enkel door vrienden omringd wordt of dat je baas echt om je geeft: hij of zij doet dat misschien maar als er een conflict is, dan zullen ze de onderneming, en niet jou, verdedigen… Zo is het altijd geweest, alleen was dat vroeger duidelijker.
De haven van Barcelona |
In je tweede boek zitten veel kritische ideeën over de menselijke identiteit. Zo worden, bijvoorbeeld, groepsstructuren geanaliseerd. Hoe kan een niet-leiderstype zich handhaven tussen natuurlijke maar dominante leiders?
Dat is een moeilijke
vraag. Iedereen probeert te overleven, misschien door zich te onderwerpen,
misschien door zich bij de sterkeren te scharen, misschien zelfs door
ongehoorzaamheid en het spelen van een alternatieve rol. Dat onderzoeken was
erg intrigerend voor mij, zelfs als auteur!
Het mensbeeld dat je in dit boek ophangt, is
niet fraai: vergaand eigenbelang, gewetenloosheid, zelfbedrog… Is dat ook je
eigen overtuiging en welke rol heeft je opleiding tot psycholoog daarin
gespeeld?
Misdaadromans hebben de
neiging om de ergste kanten van de mens te portretteren. Omdat we het over
misdaad hebben, moeten we de emoties verwoorden die leiden tot het begaan van
een moord. Het is niet mijn mening over hoe mensen, in het algemeen, in mekaar
zitten. Maar ik denk dat, wanneer de lezers het boek uit hebben, ze in staat
zijn om met vrienden van gedachten te wisselen over hoe ze gereageerd zouden
hebben op de situaties in de roman. Het is erg interessant om te zien hoe mensen
op de dag van vandaag met collega’s omgaan: we brengen zo veel tijd op het werk
door dat we hen soms vaker zien dan onze familie of intieme vrienden.De stierenarena werd omgebouwd tot shopping center © Marc Arias |
Ja, het is verbouwd en is
nu een winkelcentrum (ziet er eigenlijk wel leuk uit). Elk optreden waarbij
wreed wordt omgegaan met dieren verdraag ik slecht. Dat gezegd zijnde, denk ik
ook dat er veel hypocrisie is rond stierengevechten (in en buiten Spanje): de
waarheid is dat dieren eeuwenlang overal mishandeld en gebruikt zijn. Het
stierengevecht is een wrede show (en ik hou er helemaal niet van) maar het is
ook een deel van de Spaanse cultuur en verdient een beetje respect. Het zijn
geen barbaren die een stier doden, het is iets meer dan dat.
Je boeken spelen in Barcelona. Denk je die stad
als achtergrond te behouden in je volgende boeken? En welk soort stof biedt ze
een schrijver?
Ook voor de derde boek rond
Héctor Salgado zal ik Barcelona als achtergrond gebruiken (en wellicht zal ik
hetzelfde doen voor de hele serie) maar ik zou het niet erg vinden om een roman
elders te situeren en met andere karakters. Barcelona is een fantastische stad:
je vindt er veel geschiedenis, kunst, traditie en moderniteit. En het is ook
mijn thuisstad. Daarom is het eenvoudiger voor mij om ze te gebruiken voor mijn
werk.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten