Mocht daar nog een nieuwe uitdaging bijkomen? Maar natuurlijk! Enkele jaren geleden besloot ze om fictieauteur te worden en debuteerde met Een fatale primeur, een misdaadverhaal dat in haar thuisstad Berlijn speelt. Ook in de opvolger Citytrip Berlijn neemt ze je mee naar een bruisende metropool die af en toe wordt ingehaald door de schaduw van haar verleden...
‘Ik blijf wel journalist, dus de drang om mensen te informeren,
ook al is het spelenderwijs, laat zich niet onderdrukken.’
‘Je kunt wel overleggen, maar alleen met jezelf’, zegt één van je personages in Citytrip Berlijn om te illustreren dat Duitsland een autoritaire samenleving is. Waarom wil een vrijgevochten Nederlandse dan toch in dat land wonen?
Nee, dat is een misverstand. Hij zegt het niet om te betogen dat Duitsland een autoritaire samenleving is. Integendeel, de Duitsers zijn bijna overspannen democratisch, vanwege hun donkere verleden. Maar er is een cultuurverschil met Nederland. Nederlanders die met elkaar van mening verschillen, proberen meestal uit te komen op een compromis. Het beroemde polderen. Maar Duitsers blijven proberen de ander van hun gelijk te overtuigen. Als dat niet lukt, krijgt één van de twee zijn zin. Van compromissen zijn ze niet gediend. Soms kost dat meer tijd dan het Nederlandse overleg, maar soms minder. Duitse regeringscoalities bijvoorbeeld komen aanmerkelijk sneller tot stand dan in Nederland.
Je beide romans spelen in Berlijn. In de jaren ’20 van de vorige eeuw was de stad een culturele en intellectuele hotspot. Welk soort stad is het nu?
Ik denk dat je die typering ook wel op het Berlijn van nu kunt loslaten. Berlijn wordt vaak vergeleken met New York, ook door Amerikanen. Jonge mensen komen graag hierheen vanwege het open culturele en intellectuele klimaat, alles kan, niets is gek. Het culturele aanbod is gigantisch, met bijvoorbeeld zo’n 200 musea en drie operahuizen, elke dag worden nieuwe galeries geopend, en ga zo maar door. Er zijn elke dag honderden manifestaties, voorstellingen, optredens. Berlijn is dance- en clubstad bij uitstek. Verder is de stad nog steeds aan het veranderen, de dynamiek is groot en ook architectonisch is er veel te beleven. Spiegelbeeld: het rauwe Berlijn van vlak na de val van de Muur verdwijnt langzaam maar zeker. Veel mensen vinden dat jammer, maar het is onvermijdelijk.
 |
| Jagdschloss Grunewald © Getrud K. |
Je hebt als journaliste zowel voor de geschreven als de gesproken pers gewerkt. Welke manier van uitdrukken en communiceren lag jou het best?
Ik heb het liefste bij kranten gewerkt en bij de radio.Televisie is me nooit zo goed bevallen, hoewel ik nog 8 jaar voor de VARA-tv heb gewerkt. Het is niet mijn medium. Radio is intiemer, inhoudelijk vaak beter (zeker in mijn tijd, toen er nog niet als een dolle werd bezuinigd), minder hype, meer collegialiteit.
Aan het eind van je journalistieke carrière ben je begonnen met het schrijven van misdaadboeken. Hoe ervaar je deze manier van schrijven en had je snel je eigen fictiestem gevonden?
Ik heb in 2009 met Margriet Brandsma, destijds NOS-correspondent in Berlijn, het boek Na de Muur geschreven, over het nieuwe Duitsland. Dat was weliswaar non-fictie en we schreven het samen, dus het is anders dan wat ik nu doe, maar het was een prettige bezigheid. Toen het boek klaar was, miste ik het schrijven en besloot mij maar eens op een misdaadroman te storten. Daarbij putte ik uit mijn ervaringen hier in Berlijn. En het moet ook ergens over gaan. Ik blijf wel journalist, dus de drang om mensen te informeren, ook al is het spelenderwijs, laat zich niet onderdrukken.
 |
| De Tiergarten, de groene long van Berlijn © trochee |
In Citytrip Berlijn wijs je de lezer op verdachten die onterecht veroordeeld worden. Dat doemscenario hangt ook Thomas boven het hoofd. Op welke manier houdt dit thema je bezig?
Het is volgens mij een onderwerp dat veel mensen bezighoudt. De media berichten erover, soms komen mensen na tien jaar vrij omdat de werkelijke dader is gevonden of hun onschuld is komen vast te staan. Zoals de twee mannen in de Puttense moordzaak. Ik heb op de radio eens Ernst Louwes geinterviewd, ook met een soort buikgevoel dat die man onschuldig is. Of dat jongetje, Maikel, van de Schiedamse parkmoord, dat helemaal gemangeld is door een psychiater die hem wilde laten vertellen dat hij zelf zijn vriendinnetje had gedood. En daarna werd in die parkmoord ook nog eens iemand veroordeeld die onschuldig bleek te zijn en na jaren weer vrij kwam – wat een geknoei, en wat een gesol met mensenlevens, ja, daar kan ik me erg over opwinden.
Bij misdaadromans horen vaak ondervragingen door rechercheurs. Daar worden technieken bij toegepast. Wat weet je van de aanpak en de opbouw van verhoren?
Tsja, dat is een kwestie van goed zoeken op internet, ook naar forensische methoden van onderzoek en opsporing. Ik heb verder gewoon geput uit politieseries, films en thrillers.
Een sinister beeld is dat van jonge mensen die dwepen met de nazigeneratie. Vind je die in werkelijkheid ook bij de gegoede klasse?
Ik denk het wel. Het is allemaal marginaal gelukkig, en natuurlijk is de meeste aanhang te vinden bij gefrustreerde `kleine´ mensen, met name op het Oost-Duitse platteland, maar bij de NPD, de politieke tak van de neonazi’s, zitten ook anderen, soms hoogopgeleid, zoals advocaten en dergelijke. Volgens de Duitse AIVD zijn er ongeveer 5600 neonazi’s in Duitsland, maar bovendien tussen de 10.000 en 14.000 extreemrechtse types die bereid zijn geweld te gebruiken, vooral tegen mensen van buitenlandse herkomst. Dat klinkt naar grote aantallen, maar er wonen 80 miljoen mensen in Duitsland, dus bedreigend is het niet, cijfermatig althans.
Ben je van plan nog meer boeken te situeren in Duitsland? Zo ja, wat heeft het land en de stad Berlijn in het bijzonder een auteur aan literair materiaal te bieden?
Jazeker. Boeken die zich in Nederland afspelen zijn er genoeg. En Berlijn is zo bijzonder dat de onderwerpen voor het opscheppen liggen. Maar ik noem ze niet, want ik ga anderen niet op leuke ideetjes brengen!
Als je lezers echt op citytrip willen naar de Duitse hoofdstad en de gebaande paden willen vermijden, welke plekken zouden ze dan zeker moeten zien?
Teveel om op te noemen. Dan kan ik het beste de gids `Berlijn voor gevorderden´ aanbevelen van mijn collega’s Jaco Boer en Bram Vermeer, uitgegeven bij Oostenwind, Amsterdam.
