Patty Stenger

 

Met woorden en beelden is Patty Stenger al veel langer vertrouwd. Ze schreef toneelstukken, film- en televisiescripts, werk waarvoor ze internationele waardering oogstte.

 

En u is er Zuidas, een spannende roman, die vertelt over de dunne lijn tussen goed en kwaad, met personages zoals jij en ik, figurerend in een herkenbare werkcultuur. Met haar gevoel voor ironie en franjeloosheid spreekt ze vrouwelijke én mannelijke lezers aan.

 

 

'Ik schrijf graag over verborgen strijd.

De subtiele manier waarop mensen hun zin krijgen ten koste van anderen.'

 

 

Voor lezers die buiten Amsterdam wonen, of nog verder weg, in Vlaanderen bijvoorbeeld: hoe moeten we ons de identiteit voorstellen van de zakenwijk Zuidas?

De Zuidas is een verzameling spectaculaire en megalomane kantoorgebouwen waar veel financiële dienstverlening gehuisvest is. In Nederland staat de Zuidas symbool voor de financiële wereld. Door de crisis is de wijk nooit helemaal voltooid en wonen er ook veel konijnen in het tussengelegen groen.

 

Door dit bedrijfsmilieu te ontpellen, onderscheid je je van andere vrouwelijke misdaadauteurs. Waarom heb je voor dit onderwerp gekozen?

 

Ik kijk graag naar mensen in groepen. Vooral op de werkvloer gebeurt er van alles. Er spelen veel meer belangen dan het bedrijfsbelang. Macht is fascinerend, het doet iets vreemds met mensen. Ik schrijf graag over verborgen strijd. De subtiele manier waarop mensen hun zin krijgen ten koste van anderen. Hoe ze manipuleren en zelfs liefde en vriendschap in de strijd gooien om hun doel te bereiken. We zitten met z’n allen een groot deel van ons leven op een kantoor of op een andere werkplek en hebben er allemaal wel eens mee te maken. Dat maakt het verhaal van Alice heel herkenbaar denk ik. Ook als je niet in de financiële wereld werkt.

 

'The rock' op de Zuidas

Ook je no-nonsense schrijfstijl bezorgt je een aparte plaats tussen je vrouwelijke collega’s (Dat geldt trouwens ook voor Siska Mulder, vind ik.). Is dat een toon die bij jou hoort of alleen bij dit boek? En denk je dat die mannelijke lezers kan aanspreken?

Ik hou niet zo van overbodige beschrijvingen. Ben zelf ook snel afgeleid. Wel vind ik het heel prettig om mensen dingen te laten zeggen die ze eigenlijk niet zo menen of bedoelen. Zoals dat vaak gaat in gesprekken. Dan worden je woorden anders geïnterpreteerd, zeg je iets niet of op een manier waardoor er misverstanden ontstaan en dat kan verschrikkelijk uit de hand lopen.

Dit overkomt Alice ook. Zij is daarbij een tikkeltje autistisch, reageert heel direct en kan slecht liegen. In een wereld waar de waarheid niet bestaat zorgt dat voor pijnlijke maar ook hilarische situaties. De no-noncense stijl past bij het karakter van Alice.

Of het mannen aanspreekt?

De mannen in mijn omgeving vonden het een heel spannend boek. Misschien juist door die stijl en de humor.

 

In dit boek wordt de glasharde wereld van het grote geld enigszins verzacht d.m.v. ironie. Is die humor ook in je andere werk aanwezig of heb je die speciaal voor dit scenario bedacht?

Humor vind ik onontbeerlijk. Ik kan ook niet schrijven zonder dat het ontstaat. Niet dat ik bewust grappen zit te bedenken maar in de manier waarop mensen met elkaar omgaan zie ik altijd humor. En tragiek natuurlijk, van die combinatie houd ik erg.

 

Je hebt voor diverse media scripts geschreven: theater, televisie, film… Je hebt daar nog een nieuwe vorm - het boek - aan toegevoegd. Hoe heb je die, technisch gezien, ervaren?

Ik vond het veel moeilijker dan ik gedacht had. Als ik een speelfilmscenario schrijf, ben ik vooral bezig met dialoog.

De acteur maakt vervolgens samen met de regisseur het personage, de art director geeft de omgeving vorm, muziek en geluid voegen veel toe, en licht, een heel team van mensen maakt samen het verhaal. In een boek ben je helemaal alleen. Je moet het allemaal bedenken en opschrijven.

Dus niet alleen: Alice stapt de deur binnen en dan de zin die ze zegt maar ook hoe ze die deur binnenkomt, wat ze dan ziet en denkt, hoe ze zich voelt.

© M&M Labour Consultancy

 

Het boek wordt ook verfilmd. Heb je bij het schrijven ervan rekening gehouden met die mogelijkheid?

Ik ben van huis uit scenarioschrijver. Natuurlijk had ik in mijn achterhoofd dat het ook wel eens verfilmd zou kunnen worden. Maar daar was ik bij het schrijven niet mee bezig. Een boek heeft toch een eigen wil, gek genoeg.

 

Zuidas speelt zich bijna volledig af in de zakenwereld van de grootstad. Over welke milieus en personages kun je, voor je gevoel, goed schrijven?

Eigenlijk kan ik me wel in elk milieu verplaatsten. Het gaat bij mij altijd over relaties tussen mensen. In de liefde, binnen de familie, tussen collega’s. Ik denk dat veel mensen die helemaal niets te maken hebben met de financiële wereld en de Zuidas zich toch zullen herkennen in Alice en de dingen die ze meemaakt.

Het boek speelt zich ook voor een deel af in Sittard in het milieu van haar ouders en jeugdvriend Ties. De onderlinge verhoudingen in het zuiden doen zeker niet onder voor de machtspelletjes op de Zuidas!

Het boek gaat ook over hoe je je los maakt van het milieu waar je bent opgegroeid en je aan probeert te passen aan een nieuwe omgeving met andere mores.

 

Hoofdpersoon Alice komt uit de provincie en is niet helemaal voorbereid op de berekende en soms gewetenloze grootstadgeesten. Zit er één en ander van jezelf in deze ervaringen?

Jaren geleden heb ik een keer de overstap gemaakt van zelfstandig schrijver naar een baan als creative director bij een reclamebureau. Daar kwam ik er inderdaad achter dat het om veel meer ging dan om samen mooie filmpjes maken.

Ik was net zo groen en goedgelovig als Alice en ben met vallen en opstaan wijzer geworden.  

Sittard: zo gemoedelijk als het lijkt... ??


Vrouwen en carrière is één van de invalshoeken van Zuidas. Personage Monique beweert, onder meer, dat mannen dol zijn op ambitieuze vrouwen, zolang ze hen niet voorbijstreven. Is die uitspraak voor haar rekening of maakt ze, anno 2014, nog steeds deel uit van een breder fenomeen?

Ik ben bang dat dit nog steeds geldt. In mijn omgeving zie ik veel prachtige, talentvolle vrouwen met een geweldige carriere zonder man.

Mannen zijn in de meeste gevallen nog steeds kostwinner. Daar hechten ze ook aan. Als er kinderen komen, gaan de vrouwen minder werken. Nog steeds, helaas. Tenminste in Nederland, ik geloof dat het in België wel beter is.

 

De dunne scheidingslijn tussen ethisch en onethisch handelen en het chantabel zijn van velen, loopt als een rode draad door het boek. Houdt dat thema je op een bijzondere manier bezig?

Absoluut. Ik ben gefascineerd door die dunne scheidslijn tussen goed en kwaad. Personages die alleen goed of slecht zijn, interesseren me niet. Bij mij hebben de helden altijd een zwart randje en kun je je hart verliezen aan een ‘slechterik’.  

In de vastgoed- en bankenfraude gaat het meestal om de grote graaiers, de bazen en directeuren. Ik wilde graag het verhaal vertellen van een gewone medewerker die tegen wil en dank bij fraude betrokken raakt. Dat verhaal is nog niet vaak verteld. Wat Alice overkomt kun je je heel goed voorstellen. Wat zou jij doen als je baas je iets opdraagt dat niet helemaal okay is? Als je weigert, verlies je je baan. Het is crisis, andere banen zijn er niet.  

Of als privé en zakelijk zo door elkaar lopen dat je chantabel wordt.

Spreek je de waarheid als daarmee je familie ten onder gaat?

Ik heb met Zuidas een spannend boek willen schrijven dat ook echt ergens over gaat. Over duivelse dilemma’s die toch heel herkenbaar zijn.
 

 

Lees hier de recensie van Zuidas