Fikry El Azzouzi

Auteursfoto
© Dieter Tielemans



Opiniestukken, theaterwerk, romans… de pen van Fikry El Azzouzi vindt makkelijk haar weg in uiteenlopende literaire genres. Experimenteren met taal en stijl ervaart de auteur als een uitdagend spel. Toch is hij allesbehalve een ivoren torenkunstenaar. Met boeken als ‘Het schapenfeest’ en ‘Drarrie in de nacht’ doorbreekt hij het clichédenken van menige burger over cultureel gekleurde mensen. Omgekeerd biedt hij ‘niet-witte’ jongeren waardigheid en een rolmodel aan. Wat hem betreft moet literatuur met beide voeten in de samenleving staan!

'Ik denk dat een goede columnist/auteur

voor een correctere kijk op de samenleving moet zorgen.'

Je boek leert je dat je drarrie best niet naar hun schoolresultaten vraagt. Welk soort communicatie zouden ze op prijsstellen?

Drarrie hebben eigenlijk weinig zelfvertrouwen en zijn op zoek naar steun. Het is daarom dat ze graag in groep zijn en ze zich graag in groep laten gelden. Ze houden van communicatie die ze goed kennen en waar ze goed in zijn. Dat kan heel breed zijn. Bijvoorbeeld voetbal of andere sporten. Ook film werkt meestal…


Jean-Pierre, de valse suikeroom van Fouad, noemt zichzelf kunstenaar maar is eigenlijk een criminele kwakzalver. Zit er, naast het misbruiken van kwetsbare mensen, ook een dieper idee achter dit beeld? Vind je kunstenaars soms niet oprecht?

Kunstenaars zijn ook gewoon mensen. Ik vind dat je de echte kunstenaar van de wannabe-kunstenaar moet onderscheiden. Velen pronken met kunst of met hun zogezegde kunstwerken, maar dat is vaak een vorm van snobisme.

In dit boek zitten enkele theatrale acts. Die nemen, wanneer dat nodig is, even de beklemming uit de lucht. Neem je graag technieken van het ene genre (b.v. je theaterwerk) mee naar het andere (b.v. je columns of romans)? En, zo ja, wat levert dat aan extra’s op?

Mijn debuutroman ‘Het Schapenfeest’ was vrij theatraal en ik viel daarmee op bij de theaterhuizen. Zij vroegen mij om een toneelstuk te schrijven en daarin kon ik mij helemaal laten gaan. Zo is mijn theatercarrière begonnen en geniet ik elke keer weer van een nieuw toneelstuk. Theater helpt mij bovendien om een betere schrijver te worden omdat ik op die manier nog meer kan experimenteren met taal.


Junkie Mohammed heeft zijn naam afgekort tot Mo. Ik heb de indruk dat sommige Marokkanen dat doen om een groter ‘mister sympatico-gehalte’ te krijgen. Ze laten een stuk van hun eigenheid vallen om ‘witte’ mensen te pleasen. Hoe is jouw kijk hierop?

De naam Mo kies je eigenlijk nooit zelf, de witte mens geeft die zodat hij een sympathieker beeld krijgt van Mohammed. De Mo wil er ook graag bij horen, dus maakt hij zich niet druk om de naamsverandering. De eigenheid is het offer dat hij er meestal voor over heeft.

Grote moskee van Brussel
© Stéphane Mignon

Karim zoekt zijn houvast in de islam. Jij pleit voor een grotere plaats van de religie in de literatuur. Waarom is dat?

Literatuur moet altijd een afspiegeling zijn van de samenleving. En in de samenleving is er nu eenmaal religie. Er is ook een extra religie bijgekomen, namelijk de islam, dat kun je nu eenmaal niet ontkennen. Het is niet zo dat ik voor of tegen religie ben, het is de literatuur die telt. Stel dat er over pakweg honderd jaar iemand iets leest over deze tijd en zich afvraagt: ‘Waar waren de moslims in België en waarom deden de schrijvers alsof ze niet bestonden?’

Drarrie in de nacht gaat in tegen vooroordelen en clichématig denken. Je creëert, bijvoorbeeld, een ‘witte’ drarrie die perfect bij het groepje past. Heb je het gevoel dat een columnist/auteur iets wezenlijks kan bijdragen aan een correctere kijk op de samenleving en, bijgevolg, aan betere verhoudingen tussen burgers?

Ik denk dat een goede columnist/auteur voor een correctere kijk op de samenleving moet zorgen. Meer nog, hij moet de lezer laten nadenken en doen twijfelen. Als dat lukt is de schrijver in zijn doel geslaagd.  

Grootstadjongeren
© Gazet van & voor Hove

Youb, de verteller van het verhaal, is de observator, de denker, de schrijver… Het spanningsveld waarin hij zich bevindt is dat tussen woord en daad, tussen beschouwer en betrokkene. Ben jij ook bezig met het rijmen van beide?

Als schrijver probeer ik altijd de dingen die ik zie, lees en zelf meemaak te observeren. Soms is er een spanningsveld, soms moet ik erover waken dat ik toch een zekere afstand kan creëren zodat het niet autobiografisch wordt. Dus ik ben zeker bezig met het rijmen van beide.

Blijkbaar hou je ook een pleidooi om de term ‘berber’, die lijdt onder de connotatie ‘barbaars/onbeschaafd’ (barbaros noemden de oude Grieken het volk dat ze niet konden begrijpen), te vervangen door Amazighen. Zou je ook de zaak niet kunnen omkeren en de breed verspreide benaming ‘berber’ van een nieuwe, positieve lading kunnen voorzien?

Op zich valt het woord Berber wel mee en kan het wel van een positieve lading voorzien worden. Maar in het Amazigh of in het Berbers (maakt eigenlijk niet zoveel uit) bestaat het woord ‘Berber’ niet. Het is daarom dat de meesten Amazigh (wat vrije mens betekent) verkiezen. Wist je dat buitenlanders in het Amazigh Romeinen zijn?


Binnenkort ga je voor de KVS in Brussel werken. Welke accenten denk je daar te kunnen leggen? Een drarrie-pas die recht geeft op 95% reductie:-)?

Volgend jaar begin ik te werken voor de KVS, maar de bedoeling is wel dat we de stad er nog meer dan nu bij zullen betrekken. In een stad is er heel veel kleur, maar het is vooral de witte middenklasse die naar het theater gaat. Dus zo'n reductie voor een Drarrie-pas is nog zo'n slecht idee niet.

Koninklijke Vlaamse Schouwburg Brussel
© KVS

Omdat je de toon van jongeren zo goed raakt in dit boek, is het uitermate geschikt voor die groep lezers (maar uiteraard niet alleen voor hen). Als je bedenkt dat de leescultuur onder druk staat en jongeren de volwassen burgers van morgen zijn, dan is die troef niet onbelangrijk. Heb je de indruk dat dit boek hen bereikt? Kom je, bijvoorbeeld, wel eens in scholen?

De leescultuur staat sowieso onder druk omdat er meer vluchtige manieren van ontspanning zijn (facebook, games, films, enzovoort). Ik ga volgend jaar wel enkele scholen bezoeken en ik heb ook de indruk dat ‘Drarrie in de nacht’ wel in de smaak valt bij jongeren. Ben al een paar keer daarover aangesproken op straat.

Lees hier de recensie van Drarrie in de nacht