 |
| Het team van Studio Jan de Boer (v.l.n.r.): Thijs Hoogeland, Jan de Boer, Ingrid van Roekel, Egbert Clement |
Maar wat weten doorsnee lezers over het ontwerpen van boekomslagen?
Jan de Boer van de gelijknamige Studio - bekend bij de grote uitgeverijen - geeft ons een inkijkje in zijn vakwereld... waar esthetische vormgeving vervlochten wordt met de economische wetten van de markt.
‘Voor wie is dit boek bedoeld? Daarover nadenken,
daar gaat het om.’
Is het ontwerpen van
covers een vak binnen het grafische vak? En wie is er geschikt voor?
Jan de Boer: Het ontwerpen van
boekomslagen is absoluut een echt vak geworden! Vooral ook door allerlei
ontwikkelingen binnen het boekenvak in de afgelopen tien jaar. Uitgevers zijn
zich, veel meer dan voorheen, gaan realiseren dat zonder gedegen marketing
boeken niet aan de man te brengen zijn. Vroeger ontwierp je een omslag, nu moet
je als vormgever meedenken over het hele promotiepakket, vind ik. Het omslag
maakt van dat pakket uiteraard een belangrijk onderdeel uit.
Om geschikt te zijn als
boekomslagontwerper moet je behalve beschikken over ontwerperskills vooral ook
lezen, van boeken houden. Op mijn studio zijn wij alle vier echte lezers!
Jullie maken covers voor fictie (misdaad- en andere
romans) en non fictie. Is er een verschil in benadering en ontwerpcriteria met
betrekking tot deze genres?
We proberen ons zoveel
mogelijk te verdiepen in de lezer, de doelgroep, lelijker gezegd. Je probeert
in feite je omslagontwerp zoveel mogelijk toe te snijden op de juiste
consument. Voor thrillerlezers gelden iets andere criteria dan voor up-market
non-fictie bijvoorbeeld. Thrillers mogen door de bocht, net zoals de boeken van
Ian Kershaw een intellectueler uiterlijk nodig hebben. Maar de ontwerpprincipes
verschillen niet zoveel: voor wie is dit boek bedoeld? Daarover nadenken, daar
gaat het om.
Is een coverontwerp ook afhankelijk van de auteur en van de uitgeverij die het boek uitgeeft?
Het is belangrijk dat het
‘gezicht’ van de uitgeverij een rol speelt in het ontwerp. Hoger of lager in de
markt, dat speelt allemaal mee, en daarvoor moet je je opdrachtgever goed leren
kennen. In die zin hechten wij eraan zoveel mogelijk ‘live’ te overleggen, we
willen in gesprek zijn met onze opdrachtgevers. Sommige auteurs bemoeien zich
vergaand met hun omslagen, komen soms met onvervulbare verlangens, die wij ze
dan weer uit het hoofd moeten zien te praten. Maar het gaat ook wel anders,
auteurs die zich, na overleg met hun uitgever, op onze studio melden om samen
met ons even achter de computer plaats te nemen. Dat kan veel tijd en gemail schelen!
Heeft de oorspronkelijke cover van een in het
Nederlands vertaald boek invloed op het ontwerp dat jullie maken?
Soms wel, wij ontwerpen
met enige regelmaat omslagen op basis van buitenlandse edities, het kan de
uitdrukkelijke wens zijn van de uitgever. Andersom komt gelukkig ook steeds
vaker voor: buitenlandse uitgevers die gecharmeerd zijn van ons werk en onze
ontwerpen willen gebruiken.
In hoeverre kan een cover de verkoopcijfers
beïnvloeden?
Een goed omslagontwerp
helpt natuurlijk altijd! En als je van je omslag een icoon weet te maken, dan
helpt het zeker!
Is er zoiets als trends in dit soort ontwerpen? En
moet je daar in meegaan?
Geïllustreerde omslagen,
handgetekende typografie, ogen in de lucht, de eenzame weglopende figuur, de
blote damesrug, zelfs romantisch bedoelde parkhekken waren een tijdje in de
mode! Soms ga je er in mee, maar het leukst is het zelf een trend te zetten!
Misdaadauteurs schrijven vaak reeksen rond één
hoofdpersoon. Hoe benader je dan een nieuw deel?
Thriller-omslagen onderscheiden
zich van ‘gewone’ omslagen, vooral omdat de auteur echt als een merk moet
worden neergezet. Voor zo’n reeks bedenken we dus een concept waarin je een
aantal delen kunt ontwerpen, waarin de auteursnaam een prominente plaats
inneemt en waarin een vaste beeldtaal gebruikt wordt. Thrilleromslagen zijn
behoorlijk modegevoelig, dus die concepten hebben maar een beperkte levensduur.
Heeft jullie bureau een huisstijl die je in de
diverse covers kunt terugvinden, een aanpak die jullie onderscheidt van andere
bureaus?
Ik denk dat wij goed zijn
in het maken van goede beeld/typografie combinaties, en dat we oog hebben voor
een goede detaillering. Wat ook helpt is dat we goed in staat zijn onszelf
voortdurend te vernieuwen, en dat is ook nodig omdat alles constant aan
verandering onderhevig is. Dat moet je in boekomslagen terug kunnen zien.
Is dit soort creativiteit geschikt voor teamwerk of
moet één individu in de grootst mogelijke vrijheid kunnen werken?
Is niet te zeggen. Komt
bij ons allebei voor. We bespreken wel altijd elkaars werk, en vaak werken we
met meerdere ontwerpers aan een opdracht.
Is er de laatste tijd een cover op de markt gekomen
waarvan je zegt: ‘Die heeft alles.’?
Wat ik een geweldig omslag
vind is dit: ‘Er ist wieder da’ van auteur Timur Vermes. Een schitterend icoon!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten